Stewia, znana również jako Stevia rebaudiana, to roślina pochodząca z Ameryki Południowej, ceniona od wieków za swoje niezwykłe właściwości słodzące. Jej liście zawierają glikozydy stewiolowe, które są wielokrotnie słodsze od tradycyjnego cukru, ale nie dostarczają organizmowi kalorii. W ostatnich latach stewia zyskała ogromną popularność jako zdrowa alternatywa dla cukru, znajdując zastosowanie w diecie osób dbających o linię, diabetyków czy tych, którzy po prostu chcą ograniczyć spożycie sacharozy.

Pochodzenie i historia stosowania stewii

Historia stewii sięga setek lat wstecz. Rdzenne plemiona Ameryki Południowej, zwłaszcza Guarani z Paragwaju, wykorzystywały liście tej rośliny do słodzenia napojów i potraw, a także jako środek leczniczy. Roślina ta była znana pod różnymi nazwami, a jej słodki smak był doceniany nie tylko za walory smakowe, ale również za potencjalne właściwości prozdrowotne. Dopiero w XX wieku stewia została odkryta przez zachodni świat, a badania naukowe potwierdziły jej bezpieczeństwo i potencjał jako naturalnego słodzika.

Glikozydy stewiolowe – sekret słodyczy stewii

Kluczowym elementem stewii są glikozydy stewiolowe, takie jak stewiozyd i rebudiozyd A. To właśnie te związki chemiczne odpowiadają za intensywną słodycz. Są one metabolizowane w organizmie w sposób odmienny od cukrów prostych, co sprawia, że nie podnoszą poziomu glukozy we krwi, czyniąc stewię idealnym wyborem dla diabetyków. Co więcej, nie przyczyniają się do powstawania próchnicy, co jest kolejnym ważnym argumentem przemawiającym za jej stosowaniem.

Stewia a zdrowie – korzyści i zastosowania

Stewia jest coraz częściej wybierana przez osoby poszukujące zdrowych rozwiązań w kuchni. Jej główne zalety to:

• Niska kaloryczność: Brak kalorii sprawia, że stewia jest doskonałym narzędziem w redukcji masy ciała i utrzymaniu zdrowej wagi. Można ją stosować do słodzenia kawy, herbaty, deserów, jogurtów czy napojów.
• Niski indeks glikemiczny: Dzięki temu nie powoduje gwałtownych skoków cukru we krwi, co jest niezwykle istotne dla osób z cukrzycą typu 2.
• Przyjazność dla zębów: W przeciwieństwie do cukru, stewia nie sprzyja rozwojowi bakterii w jamie ustnej, które prowadzą do próchnicy.
• Potencjalne właściwości prozdrowotne: Badania sugerują, że stewia może mieć pozytywny wpływ na regulację ciśnienia krwi oraz działać antyoksydacyjnie.

Jak stosować stewię w kuchni?

Stewia dostępna jest w różnych formach: jako liście, proszek (pozyskiwany z przetworzonych liści) oraz płynny ekstrakt. Każda z tych form ma swoje unikalne zastosowania:

• Liście stewii: Mogą być dodawane do naparów ziołowych, deserów czy jako dodatek do sałatek.
• Proszek stewii: Jest najczęściej stosowaną formą, łatwo zastąpić nim cukier w proporcjach podanych na opakowaniu, zazwyczaj jest znacznie słodszy od cukru, dlatego należy używać go z umiarem.
• Ekstrakt stewii: W formie płynnej jest idealny do słodzenia napojów, sosów czy marynat, gdzie precyzyjne dozowanie jest kluczowe.

Warto pamiętać, że intensywność słodyczy stewii może się różnić w zależności od producenta i stopnia przetworzenia, dlatego zawsze warto sprawdzać zalecenia producenta na opakowaniu.

Stewia a bezpieczeństwo – co mówią badania?

Stewia jest bezpiecznym środkiem spożywczym, co potwierdzają liczne badania naukowe i opinie organizacji zdrowotnych, takich jak Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Glikozydy stewiolowe zostały dopuszczone do stosowania jako dodatki do żywności (E960) w Unii Europejskiej. Ważne jest, aby wybierać produkty certyfikowane i pochodzące od renomowanych producentów, aby mieć pewność co do ich jakości i czystości.

Podsumowanie – czy warto zamienić cukier na stewię?

Stewia to naturalny i zdrowy sposób na słodzenie, który oferuje wiele korzyści dla naszego organizmu. Jest doskonałą alternatywą dla osób, które chcą ograniczyć spożycie cukru, dbać o linię lub mają problemy z gospodarką cukrową. Jej wszechstronne zastosowanie w kuchni sprawia, że każdy może znaleźć dla niej miejsce w swojej diecie, ciesząc się słodkim smakiem bez negatywnych konsekwencji dla zdrowia.